Thơ William Staney Merwin [Mỹ, 1927-2019]

NƠI CHỐN

-Bạn có thấy một mối liên hệ giữa thơ và cầu nguyện không?
-Tôi đoán câu trả lời đơn giản là có, nếu chỉ vì tôi nghĩ thơ có thể là một nỗ lực sử dụng ngôn ngữ trọn vẹn nhất. Và nếu bạn muốn làm điều đó, rõ ràng bạn không quan tâm đến ngôn ngữ như sự trang trí, hay ngôn ngữ như trò giải trí, mặc dù bạn chắc chắn muốn ngôn ngữ trở nên dễ chịu. Niềm vui là một phần của sự trọn vẹn. Tôi nghĩ thơ ca phải làm nên  sự hoàn chỉnh của cuộc sống, và sự hoàn chỉnh mối quan hệ với  kinh nghiệm con người, một hoàn chỉnh từ sự trải nghiệm của con người, nói rõ ra, là làm cho nó có ý nghĩa.

-Do you see a connection between poetry and prayer?
-I guess the simple answer is yes, if only because I think of poetry as an attempt to use language as completely as possible. And if you want to do that, obviously you’re not concerned with language as decoration, or language as amusement, although you certainly want language to be pleasurable. Pleasure is part of the completeness. I think of poetry as having to do with the completeness of life, and the completeness of relation with one’s experience, completing one’s experience, articulating it, making sense of it.

Trích phỏng vấn W.S Merwin do nhà thơ nhà  phê bình văn học Edward Hirsch [Mỹ, 1950]thực hiện trên tờ Paris Review số 102, Mùa Xuân 1987 https://www.theparisreview.org/interviews/2692/w-s-merwin-the-art-of-poetry-no-38-w-s-merwin         

 

Vào ngày cuối cùng của thế giới
Tôi sẽ có ý muốn trồng một cái cây  

để làm gì
đâu phải là để ăn quả  

một cái cây ra quả
không phải là cái cây được [chúng ta] trồng
 
Tôi muốn cái cây đứng
trên mặt đất vào buổi đầu tiên  

với mặt trời sẵn sàng
lặn xuống  

và nước
chạm vào những rễ  

trên mặt đất đầy chết chóc
và những đám mây  ngang qua  

từng cái cây một
[tồn tại] bằng cành lá của nó    

 

PLACE  

On the last day of the world
I would want to plant a tree

what for
not the fruit

the tree that bears the fruit
is not the one that was planted

I want the tree that stands
in the earth for the first time

with the sun already
going down

and the water
touching its roots

in the earth full of the dead
and the clouds passing

one by one
over its leaves

–W. S. Merwin, from his book, The Rain in the Trees. https://wordsfortheyear.com/2017/11/24/place-by-w-s-merwin/  

***

MỘT DÒNG SÔNG KHÁC

William Merwin là một người Mỹ chính hiệu. Ông như một cây tùng vĩ đại đã ngã xuống. Tác phẩm của ông tiếp tục sống, nhưng tôi thì không thể vượt qua được cái chết của ông.
Edward Hirsch
William Merwin was an American original. He is like a great pine tree that has fallen. His work is going to live on, but I can’t get over his loss.
Edward Hirsch
https://merwinconservancy.org/2019/03/remembering-william-stanley-merwin-1927-2019/

 

 

Những người bạn đã trở về nhà rời xa thung lũng
ở đó con sông đổ vào cửa của nó
người đàn ông  nước Anh đi du hành trong thời đại của mình

vào lúc chợt nhìn thấy quang cảnh những khu rừng chiều

quánh lại trong màu đen những bờ mép xa nhất

của con nước hùng vĩ luôn
chứng tỏ với tôi rằng anh ta đến ngay khi

buổi tối bắt đầu và về cuối
mùa hè khi gương mặt của sự hội tụ

trải ra như một tấm gương lớn đơn độc đăm đắm

về phía ánh sáng màu ngọc trai đã
sẵn sàng nhuộm màu nghệ vàng đầu tiên
của hoàng hôn ở đó những đường bay trống trên cao

của loài chim di trú chảy về phía nam như thể không có
sự kết thúc đối với chúng gió đã rơi và nước thủy triều
và thứ dòng chảy của khoảnh khắc hình như bị treo

cho đến khi cân bằng và tiếng rú rít và tiếng va chạm

của gỗ cùng lúc dừng lại và những âm thanh từng biết
đã tắt hẳn và mùi khí và núi đá
và sự thiếu thốn của cuộc du hành trở nên
giấc ngủ đằng sau họ khi họ nằm xuống yên lặng
trong sự phản chiếu của vòng bán nguyệt của họ

khi bầu trời rực sáng và rồi thì thủy triều nâng họ lên
lối đi sẩm tối họ không biết gọi là gì

 

ANOTHER RIVER (1997)

The friends have gone home far up the valley

of that river into whose estuary

the man from England sailed in his own age

in time to catch sight of the late forests

furring in black the remotest edges

of the majestic water always it

appeared to me that he arrived just as

an evening was beginning and toward the end

of summer when the converging surface

lay as a single vast mirror gazing

upward into the pearl light that was

already stained with the first saffron

of sunset on which the high wavering trails

of migrant birds flowed southward as though there were

no end to them the wind had dropped and the tide

and the current for a moment seemed to hang

still in balance and the creaking and knocking

of wood stopped all at once and the known voices

died away and the smells and rocking

and starvation of the voyage had become

a sleep behind them as they lay becalmed

on the reflection of their Half Moon

while the sky blazed and then the tide lifted them

up the dark passage they had no name for

https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2010/07/w-s-merwin-twelve-poems/59028/

***

ÂM VANG ÁNH SÁNG

Đó là nỗi buồn lớn và sự tôn kính bền vững mà chúng ta nói lời tạm biệt W.S Merwin, một bậc thầy thực sự trong thi ca và một nhà sinh thái học sâu sắc. Ngoài những di sản phi thường về thi ca và những thành tựu về sinh thái học, William đã để lại cho tất cả chúng ta cảm hứng sâu sắc để làm cho thế giới chung quang chúng ta thành nơi tốt đẹp hơn thông qua lời nói và hành động, và để nhìn thấy và giữ gìn thế giới tự nhiên như chính nó là bài thơ tuyệt vời

It is with great sadness and an abiding reverence that we say goodbye to W.S. Merwin, a true master in the art of poetry and a profound ecologist. Beyond the extraordinary legacies of his poetic and botanical achievements, William has left us all deeply inspired to make the world around us a better place through word and deed, and to see and preserve the natural world as the exquisite poem it is.
https://merwinconservancy.org/2019/03/remembering-william-stanley-merwin-1927-2019/

 

Khi tôi bắt đầu đọc tôi tưởng tượng
những cây cầu ấy có vài thứ liên quan với những con chim
và với [những] gì hình như là những chiếc lồng nhưng tôi biết
rằng chúng không phải là những chiếc lống đó phải là mùa thu
với những ánh sáng bụi lóe lên từ những dây cáp tàu điện
và những nơi chốn màu cam lửa ấy [như] trong những bức tranh
và bây giờ thật sự đó rõ ràng là mùa thu
những ngày không xa biển lắm với cơn gió nhỏ lướt chậm
trên đám cỏ khô hôm qua còn xanh tươi
cây ngô rổng đứng run rẩy và rũ xuống
những bông hoa tầm ma che phủ cánh đồng bỏ hoang
và mọi nơi màu sắc tôi không thể dùng
mắt nhìn hết thảy chúng toàn màu đỏ cả những dòng sông rộng
màu đỏ [là] mùa của loài chim di trú
bay vào ban đêm cảm thấy trái đất quay vòng
ở bên dưới chúng và tôi thức dây nơi thành phố lắng nghe
tiếng kêu cho thấy loài chim plover rồi lại kêu và
rồi lại kêu trước khi tôi ngủ [trở lại] và nơi đây xa về phía hạ lưu
đang dồn tụ lại thứ âm vang gần bờ
những cây cầu dài nhất đã mở ra những đôi cánh mỏng manh của chúng

 

Echoing Light

When I was beginning to read I imagined
that bridges had something to do with birds
and with what seemed to be cages but I knew
that they were not cages it must have been autumn
with the dusty light flashing from the streetcar wires
and those orange places on fire in the pictures
and now indeed it is autumn the clear
days not far from the sea with a small wind nosing
over dry grass that yesterday was green
the empty corn standing trembling and a down
of ghost flowers veiling the ignored fields
and everywhere the colors I cannot take
my eyes from all of them red even the wide streams
red it is the season of migrants
flying at night feeling the turning earth
beneath them and I woke in the city hearing
the call notes of the plover then again and
again before I slept and here far downriver
flocking together echoing close to the shore
the longest bridges have opened their slender wings

https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2010/07/w-s-merwin-twelve-poems/59028/

***

CHO NGÀY GIỖ CỦA TÔI

Nó xảy ra với nhà thơ rằng ông không biết mình sẽ chết vào ngày nào nhưng hằng năm nó lại trôi qua không báo trước. Và dĩ nhiên đó không phải là kỷ niệm mà là sự hiểu biết  rằng cuộc đời này là nhất thời và rằng chúng ta là những khách đi đường, tận hưởng sự huy hoàng của mặt đất này chỉ trong một thời gian. Sự hiểu biết này không làm cho chúng ta buồn mà làm cho sâu sắc hơn và  đẹp hơn những khoảnh khắc chúng ta chia xẻ

[ It occurs to the poet that he has no idea on what day he will die but each year traipses past it unawares. And of course it’s not about anniversaries but rather the knowledge that this life is transient and that we are travelers, enjoying the splendors of this earth only for a time. This knowledge doesn’t serve to sadden us but rather makes more poignant and beautiful the moments we share.]http://www.davidlose.net/2012/11/for-the-anniversary-of-my-death/

 

Mỗi năm tôi đã để cho nó trôi qua mà không biết
Khi ngọn lửa cuối cùng sẽ lan tới tôi
Và  sự lặng lẽ sẽ khởi lên
Người khách đi đường không mệt mỏi
Như những ngôi sao đã  tắt

Rồi tôi sẽ không còn nữa
Tôi tìm thấy mình trong cuộc đời như trong bộ áo quần lạ

Lấy làm ngạc nhiên nơi mặt đất
Và tình yêu của một người phụ nữ
Và nỗi hổ thẹn của những người đàn ông

Như hôm nay [tôi ngồi] viết sau ba ngày mưa
Nghe chim tước hót và mưa ngừng rơi
Và cúi đầu không biết vì điều gì

 

FOR THE ANNIVERSARY OF MY DEATH

Every year without knowing it I have passed the day  

When the last fires will wave to me

And the silence will set out

Tireless traveler

Like the beam of a lightless star

 

Then I will no longer

Find myself in life as in a strange garment

Surprised at the earth

And the love of one woman

And the shamelessness of men

 

As today writing after three days of rain

Hearing the wren sing and the falling cease

And bowing not knowing to what

S. Merwin, “For the Anniversary of My Death” from The Second Four Books of Poems (Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press, 1993). Copyright © 1993 by W. S. Merwin. Reprinted with the permission of The Wylie Agency, Inc.

Source: The Second Four Books of Poems (Copper Canyon Press, 1993)

https://www.poetryfoundation.org/poems/43118/for-the-anniversary-of-my-death