Những ghi chú

và mùa thu như thể niềm an ủi đất trời gửi tặng cho một nơi chốn con người làm lụng vất vả nhưng vẫn thiếu thốn, như thể khi bầu trời trên đầu hơi xám đi, nắng đang gay gắt bỗng chuyển mát mẻ, và trong các khu vườn trong làng lũ dế thôi không còn gọi ngày nữa, thì con người như thể không còn để ý đến những khó khăn vất vả của mình, mùa thu, lúa trì [mỗi năm một vụ] trên đồng làng ta sắp lên đòng, tức, công sức con người bỏ ra sắp có thành quả, còn lũ chim tảnh mảnh kéo về đầy các khu vườn trong làng, nghe tiếng kêu của loài chim trời ấy, con người như phấn chấn ra, đúng ra không phải kêu, mà như thể một cách gõ nhịp thời gian, nghe chim tảnh mảnh kêu con người cứ muốn cho cuộc sống trôi nhanh hơn,  chích chích…chích chích…[ta nhái tiếng chim tảnh mảnh] mùa thu nghe chim tảnh mảnh kêu, con người cứ thấy yêu cuộc sống này hơn, chứ không phải thấy ra mùa thu chết, hay  mùa thu buồn lá úa, hay là con nai vàng ngơ ngác đạp trên lá vàng khô… [như các thi nhân từng nghĩ, từng nói] mùa thu nghe chim tảnh mảnh kêu, con người cứ thấy cuộc sống êm ả dị thường, đến mùa thu thì con người có vẻ hòa hoãn hơn trong chuyện cơm áo, bác Bốn Mịch sang gõ cửa nhà ta vào lúc giữa khuya, cái cách thâm giao giữa cha ta và bác Bốn Mịch là gặp nhau bất cứ lúc nào, ông từ đình làng coi vậy mà rất sành chuyện văn chương sử sách, ông hiểu thế nào câu chép ở cuối sách Những Khúc Thức Kỳ Hồ, bác Bốn Mịch nói, hóa ra ông từ đình làng  gặp cha tôi vào lúc giữa khuya là để bàn bạc về một câu thơ cổ trong sách Những Khúc Thức Kỳ Hồ: quen nhau đến thuở bạc đầu mà còn rút gươm ngờ nhau, sách Những Khúc Thức Kỳ Hồ như theo ta biết là bộ sưu tập trí khôn của nhân loại, khuya, lũ côn trùng ngoài bờ rào như thể im tiếng để nghe hai ông già bàn chuyện đời, bấy giờ ta cũng đã có chút vốn liếng kiến thức nên thích nghe những cuộc đàm luận như thế, ta thức dậy tự lúc nghe bác Bốn Mịch gọi cửa, và cứ nằm im trên giường để  nghe cuộc trò chuyện của hai người, cái tội rút gươm ấy không phải là vì bạc đầu ấy chứ, ta nghe bác Bốn Mịch nói, cha ta đằng hắng tới mấy bận, ông lại thèm một bát chè quế nóng thì phải, ta với ông bạc đầu là do tuổi tác thì việc gì phải rút gươm ngờ nhau như bọn họ chứ, cha ta nói, lời ấy của cha ta bấy giờ ta chỉ hiểu được một nửa, còn nửa kia mãi về sau thật lâu ta mới hiểu ra, mùa thu như thể cha ta và bác Bốn Mịch có vẻ hòa hoãn hơn trong cách nhìn thế sự, hổm rày ông có còn nghe bọn họ rút gươm ngờ nhau hay không, cha ta nói, bác Bốn Mịch thở dài, nói, cứ đến mùa thu thì như thể lũ chim tảnh mảnh  hối thúc con người hãy bước cho mau lên, có vẻ bác Bốn Mịch không còn muốn nói đến chuyện rút gươm ngờ nhau nữa, chuyện của chim cũng là chuyện của con người, thời gian cứ vi vút qua đi, có khi nghe được, có khi không nghe được, có khi hiểu được, có khi không hiểu được, rồi không thể không nói ra nghĩ ngợi của mình, cha ta nói, ở ngoài vườn dường lũ chim tảnh mảnh nằm mơ gì đó, chúng thức dậy rúc lên những tiếng kêu thật nhỏ, đêm mùa thu ở làng ta như thể một bức tranh tỉnh vật có thêm thắc một chút tính chất ba rốc [hay dã thú nhỉ] , chính là trong cái im ắng của một nơi chốn chỉ cưu mang những kẻ cả đời bôn ba cơm áo lại thấy có tiếng giật mình thức giấc của một loài chim trời: cái mầu nhiêm của mùa thu, nhưng có một thứ mầu nhiệm mầu nhiệm hơn mầu nhiệm của mùa thu [và của những khám phá khoa học] sự mầu nhiệm làm cho con người thấy mình đang đứng thẳng giữa trời đất, sự mầu nhiệm không thể nói bằng lời, chỉ thấy nhớ nhung

 

14.30 PM     30.3.2021
trong tiểu thuyết đang viết : NHỮNG GHI CHÚ