những bài tập viết của tôi (1)

Sinh thời cha mẹ tôi rất mê tuồng . Đêm xuống là ông mắc võng ở hiên hè, bà nhắc chõng ra sân , cứ nằm mà hát. Ngoài tuồng ra , mẹ tôi còn thuộc nhiều truyện thơ nôm thế kỷ 19. Trước khi cắp sách đến trường , tôi được mẹ dạy xong phần đánh vần và chính tả . Đánh vần bằng thơ Lục Vân Tiên , thơ Kiển  Tiên Chàng Nhái. Còn chuyện chính tả là đầu dây mối nhợ của truyện nhỏ này .

Cách đây không lâu, khi sắp xếp lại tủ sách cũ, tôi vô tình tìm thấy những bài tập chính tả của mình ngày ấy được cuốn chung trong số vở tuồng do cha tôi chép. Đọc lại những bài tập viết ấy mới hay đây là câu chuyện tình khá lý thú, có liên quan đến đất đai sông núi quê tôi . Mẹ tôi đã ngắt truyện ra từng đoạn để đọc cho tôi chép . Nhiều đoạn có cả lời răn bảo tôi , hoặc lời bình truyện của mẹ tôi, mà hồi ấy tôi cứ chép hết vào , vì đâu biết đâu là chính truyện, đâu là lời của mẹ . Cốt yếu , mẹ tôi đọc cho tôi tập chép , nên chẳng có việc xem xét lại. Lúc bấy giờ tôi chép sai sót quá nhiều . Vừa qua phải tốn nhiều thời gian suy đoán để bổ sung vào những chỗ thiếu ấy . Chuyện không có đầu đề . Xin tạm đặt là  “ NHỮNG BÀI TẬP VIẾT CỦA TÔI “ . Và lời mẹ tôi thì đưa vào ngoặc, để chuyện đọc được liên tục .

1.

Phía tây núi Nung là phía mặt trời lặn . Là rừng Mua Thượng . Đất đen lại cằn. Vợ chồng ông Rua phải dùng cây chọc lỗ để trỉa lúa .

Cơm ăn không đủ , con Ngần khóc suốt      .Thằng Nĩnh anh nó dỗ không nín. Dì Xìng, dì nó, dỗ không nín . Bà Rua dỗ cũng không nín.

Lũ chim Via, chim Liu trên núi Nung nghe tiếng khóc, bay xuống thử . Mới hay đất rừng Mua Thượng không cho con người đủ cơm ăn. Liền bay đến suối Thậm Thờ hút nước về nhả ướt rẫy ông Rua . Rồi đi nhặt thóc đổ ở những đồng khác đem về trỉa ở đất Rừng Mua thượng. Lúa Rừng Mua Thượng là lúa đen – Cả vỏ lẫn hạt đều đen.

Đủ cơm ăn, lại được lũ chim ru hát , con Ngần lớn như thổi .

Thằng Nĩnh cứ khen nó có đôi mắt sáng như chim Via , với giọng nói hay như chim Liu . Còn dì Xìng thì bảo lớn lên nó có chồng sang. Con Ngần chẳng hiểu chồng sang là sao , đi hỏi cha .

Ông Rua rất vui , vì đã đủ cơm ăn lại có lũ con xinh đẹp .

Thấy làm lúa đen được, dân quanh vùng lần lượt kéo tới Rừng Mua Thượng . Rồi tôn ông Rua làm chủ làng Dầm .

( Con đừng hỏi . Vì mẹ chỉ nghe bà ngoại con kể phía Tây núi Nung ngày xưa có làng Dầm ) .

Tới mùa gặt, dân làng Dầm lại trích nửa lúa để đãi chim.

Nhưng chim đâu ăn thóc.

Lúa đãi chim cứ để trên đồng, lớp này chồng lên lớp kia.

Cám động lòng người, lũ chim kéo hết xuống đồng, hái lúa giúp .

Từ đó dân làng Dầm không còn lo việc trồng trỉa với thu gặt. Một năm làm mười năm ăn không hết.