Tôi là người lữ thứ, tôi gọi hồn tôi về
Tôi, kẻ vô công rồi nghề, cúi nhìn hoa cỏ mùa hè.
Lưỡi tôi, mỗi nguyên tử trong máu tôi là từ đất đai, từ không khí này
Sinh ra từ cha mẹ ở đây, và họ cũng sinh ra ở đây
WALT WHITMAN
* trích Lá Cỏ của Walt Whitman
Và một hôm
em đến
xin chào hạt bụi
giọng nói nghe hiền như mây mùa thu
và ta
lại tiếp tục cuộc dong ruổi vào trần gian cát bụi…
như trong gió có mùi vị của tai ương
ở cao nguyên Anatolia ta trò chuyện với một nhà triết học
vốn là vua của một xứ sở cận kề thành Troa
bấy giờ là đang mùa thu
những ngọn gió thổi lại từ phía biển Đen như mang theo mùi vị của tai ương
mấy nghìn năm nghĩ ngợi ta đã thấy ra cái lý của trời đất
nhà triết học vốn là vua
nói
ta hỏi cái lý thế nào
ông ấy bảo là một cuộc đùa dai dẳng
thì ra đấy là một nhà vua bị lật đổ hơn hai nghìn năm trước
là bị thần dân của mình lật đổ
bọn họ không treo cổ mà đem nhốt ta ở cái nhà ngục vốn là nhà nuôi chó
ở cái nhà ngục ấy ta đã hiểu ra cái lũ bọ chó ấy
ông ấy bảo
khi nghe hỏi có phải là vua đã có nhiều tội lỗi với thần dân của mình thì ông ấy nhìn ta cười bảo đã ngồi vào ghế vua thì chẳng dại chi đi nghĩ đến chuyện
tội lỗi
buổi trưa nhà triết học vốn là vua đưa ta đi xem trước tác của ông
một thứ công trình triết học đang làm lở dở
khi đứng ở nơi vách đá cao chót vót ấy ta cứ có cảm tưởng là đang nhìn thấy thành Troa và buột nhắc đến Homer
nếu nơi ấy là thành Troa thì Homer đã đặt chân đến đó
ta nói theo thứ cảm hứng nơi trí nhớ
thì ông nhà sử gia ấy, cái ông Homer ấy, cũng bịa ra các thứ cho vui
chỉ có đám bọ chó ở cái ngục ấy là thật
nhà triết học vốn là vua
nói
thì ra sau khi ra khỏi cái nhà ngục đầy bọ chó ấy nhà vua bị lật đổ đã bắt tay vào công trình trước tác của mình
một công trình triết học về đám bọ chó
khi không có lũ chó thì cái đám bọ có tên là bọ chó ấy lại bu lấy con người để sống…
ta đọc được những lời ấy trên vách đá cao
và nghe như từ phía biển Đen vọng lại âm vang của cơn lũ ngày nào
(trích trường ca Những bài hát rong đương đại của Nguyễn Thanh Hiện)