Bất định/The Unidentified-Tahar Ben Jelloun - NGUYỄN THANH HIỆN TÁC PHẨM

“Những tiếng có thể nói ra thực ra không thể ngăn cản sự bạo tàn kia, sự bạo tàn tích luỹ luỹ tích tích luỹ cho tới hôm nó bùng nổ ngoài phố trực diện bầu trời an bình cho tới hôm lũ trẻ và lũ chim chảy máu cầu vồng lúc đó người ta tụ tập cây cối người ta chất đống các ngôi đền Hồi Giáo người ta mở sách ra người ta tô màu cát và người ta ăn rong tảo”
Đấy là những lời trong tiểu thuyết Harrouda của nhà văn Maroc viết tiếng Pháp Tahar Ben Jelloun (1944), Nguyễn Đăng Thường trích dịch(http://ngthanhhien.freevnn.com/…/…/ca-phe-tahar-ben-jelloun/ )
Tôi mê cái chất người trong chất văn phồn dật, mạnh mẽ và dứt khoát của Tahar Ben Jelloun, do vậy mà liều mình đọc The Unidentified /Bất định của ông
.

BẤT ĐỊNH
(The Unidentified)
Tahar Ben Jelloun

Lời của người dịch bản tiếng Anh :
“The Rising Of The Ashes” hay “La remontee des cendres” (Sự Nổi Lên Từ Những Đống Tro Tàn ) là tiêu đề của một văn bản nhỏ, được viết bằng tiếng Pháp của nhà văn Ma-rốc, Tahar Ben Jelloun, nhà xuất bản Editions du Seuil in năm 1991, trong một ấn bản song ngữ, bản dịch tiếng A Rập là của nhà thơ I Raq Kadhim Jihad
Cuốn sách bao gồm hai bài thơ, bài thứ nhất ( viết năm 1991) mang tiêu đề của cuốn sách, The Rising Ashes, có chủ đề về sự tàn phá của chiến tranh vùng Vịnh về vấn đề Iraq về những hậu quả của cuộc xâm lược của phương Tây và về miền Trung Đông nói chung, bài thứ hai mang tên The Unidentified ( Bất Định), có chủ đề về việc di chuyển và giết hại người tị nạn Palestine ở Lebanon trong cuộc xâm lược của Israel vào năm 1983.
Chúng tôi tìm thấy cuốn sách nhỏ này vào năm 2003 khi đang làm công việc dịch thơ châu Phi nói tiếng Pháp vùng phụ cận Sahara. Dường như đó là thời điểm thích hợp nhất để dịch văn bản này ra tiếng Anh, và đặc biệt là cho độc giả người Mỹ.
Cullen Golblatt
( từ The Unidentified )
.

Bọn họ bảo
nỗi đau buồn của chúng tôi là nằm trong cách nhìn của đám con cái chúng tôi
Ai sẽ nói cho bọn họ biết về cuộc thất bại của chúng tôi?
Liệu họ có tin ở chúng tôi?
Tôi thấy bọn họ khạc nhổ vào những khuôn mặt không còn tồn tại
có quá nhiều những hành động vô ích
Ôi, những hành động, những lời nói, những kinh nguyện cầu của kẻ đói khát
miếng bánh cay đắng bươi nhặt từ trong đất
Tôi thấy bọn họ đổ xô đi nhặt nhạnh những đôi giày hư cũ của chúng tôi
chính là họ đã tạo ra ngọn lửa
với những vần thơ viết bằng cái nhìn bao quát
những vần thơ đốt cháy ký ức chúng tôi.
Bọn họ không còn khạc nhổ nữa
Không còn nói lời nào nữa
Bọn họ đã quên

***

Chúng tôi đã từng bị lạc đường
Một thời gian dài
Những người dẫn đường luôn sát cánh với chúng tôi
Họ luôn có vũ khí bên mình
Họ không biết hát và nhảy múa
nhưng viết được những bài thơ cảm động và giảng giải một cách tẻ nhạt
Họ nhổ vào những gương mặt vô danh
như trong các lễ hội thời xưa.

(đọc từ bản dịch ra tiếng Anh của Cullen Golblatt* )

nguồn : wordswithoutborders.org
.
.

(*) Cullen Goldblatt là nhà thơ và dịch giả đang sống ở Newyork. Bản dịch của ông về thơ ca châu Phi nói tiếng Pháp đã xuất hiện trong Guemica, một tạp chí trực tuyến, và trong Chimurenga, một tạp chí Nam Phi. Gần đây nhất, bản dịch của ông về một bài thơ dài, Elobi, của tác giả người Cameroon, Patrice Nganang, được Africa World Press xuất bản vào tháng 4, năm 2006.
.
.
.

Bản dịch ra tiếng Anh của Cullen Golblatt

THE UNIDENTIFIED
Tahar Ben Jelloun

TRANSLATOR’S NOTE: La remontee des cendres (The Rising of the Ashes) is the title of a small text, written in French by the Paris-based Moroccan author, Tahar Ben Jelloun. It was published by Editions du Seuil in 1991, in a bilingual edition, the Arabic translation rendered by Iraqi poet Kadhim Jihad.

The book is composed of two poems, the first dated February-April 1991, bears the title of the book, The Rising of the Ashes, and addresses the devastation of the Gulf War on Iraq and the human consequences of the West’s aggression on the Middle East more generally. The subject of the second section, The Unidentified, is the displacement and killings of Palestinian refugees in Lebanon during the Israeli invasion in 1983.

I found the small book in 2003 when I was working on translating Francophone African poetry, from above and below the Sahara. It seemed a horribly relevant moment to translate this text for English-speaking, and particularly American, readers.

( from The Unidentified )

…

They tell me: the grief for us is in

the gaze of our children.

Who will tell them the history of our defeats?

Will they believe us?

I see them spit on the defunct faces

so many useless verbs.

Oh the verb, the words, the litany of the famished

bitter bread buried in the low land

I see them run to pick up our worn-out shoes

they make a fire with the poems written by