tranh Dwight Mackintosh / Mỹ
Hãy mang một đóa hồng đặt lên lò than hừng cháy,
bạn sẽ nhìn thấy cảnh điêu tàn thê thảm của một
vật thể trong trời đất
I/THẾ GIỚI CỦA LOÀI DẾ
cha tôi nói tiếng dế là nhã nhạc của trời, nhưng tôi thì khi nhớ lại hết thảy các thứ cách thức chơi đùa với dế, đám bạn chí thiết thời thơ ấu của mình, tôi lại có ý nghĩ khác, rằng, tiếng dế là cuộc thăm dò thời gian dai dẳng nhất, lũ dế như dành trọn loài giống mình cho cuộc tra vấn phiêu lưu, cuộc tra vấn rốt cuộc thành ra thứ bản năng sinh tồn, đêm, tiếng dế cất lên giữa cuộc trôi vô tận của thời gian không phải nỗi hoảng hốt của một sinh vật nhỏ bé trước cái phức thể hiểm nguy thì là gì [thời gian là thứ phức thể hiểm nguy được ngụy trang dưới lớp áo lụa là] đêm nằm trong ngôi nhà cổ của ông bà tôi để lại lắng nghe tiếng dế tôi như thấu hiểu hết tâm địa của hoàn vũ, nghe dế kêu không phải để thấy độ dài của năm tháng, mà để nhận ra cái cách thời gian đè con người ta lột tận xương da,
vậy đó, lũ dế cứ đem thứ trí tuệ ít oi của mình ra để trò chuyện với hoàn vũ, ồ, người đâu chỉ có non cao núi thẳm mà trong tay người còn có cả thác đổ, hoa trôi, còn có cả những ngọn sóng trường đình làm ập đổ bao nhiêu triều đại, tôi cứ muốn thay cho những người bạn chí thiết thời thơ ấu của mình để nói một lời như vậy với cuộc trôi vô tận của thời gian,
[trong trường ca đang viết: THI PHÁP CỦA ĐẤT]
