Những đứa con thất thủ của đất [22]

tranh Dwight Mackintosh /Mỹ

 

 

 

 

22/     núi Mun đâu lạ gì với người làng tôi, những người làm than củi có thể lưu lại trong rừng đôi ba ngày, và những người đốn gỗ có thể thuộc lòng từng vạt rừng, nhưng khi cả làng bỗng rùng rùng bỏ nhà cửa vào ngủ ở trong núi, dù chỉ là tạm thời, thì một nhà dân tộc học ít nhất cũng phải xếp sự cố này vào hạng mục ly tán, ở đây là con người bị tách ra khỏi mảnh đất cày cấy của mình, vào rừng để sống là xu hướng quay về thời hái lượm, chuyện là người Pháp thực dân bỗng tước mất quyền tự do sống của con người, đêm, nằm trong căn lán nhỏ giữa rừng già, trở mình một cái là nghe lá rừng lạo xạo dưới lưng, chắc mẹ tôi nằm mơ, mẹ gọi tôi mang giúp thùng cám heo ra chuồng heo cho mẹ, ta có thể định nghĩa con người trong cuộc sống là toàn bộ những gì khiến cho người ấy trở thành một tạo vật có những kỷ niệm về cái đã qua và những ước mơ về cái chưa đến, không phải con người chỉ cảm thấy đau đớn khi mất đi một phần xương thịt, mà còn phải biết xót xa khi chỉ mất đi một đêm ngủ ở quê, bấy giờ tôi đã sắp xong lớp cuối cấp tiểu học ở trường làng [sắp chuyển sang trường huyện] nhưng vẫn coi những bài học ở trường về thời tiền sử thì giống với chuyện cổ tích mẹ kể, tôi muốn nói đến cái đêm mang màu tiền sử ấy, là mãi đến khi trời sáng chúng tôi mới hay có con nai con lạc mẹ đã vào lán ngủ với chúng tôi suốt đêm, cứ như một đứa trẻ thơ ngây vậy, con nai con lạc mẹ nhìn cha tôi nhìn mẹ tôi rồi nhìn tôi với đôi mắt trìu mến, hay là các tạo vật trong trời đất vốn có mối tương thông nào đó mà tôi không biết, bấy giờ cha tôi dẫn con nai ra bờ suối Rưng và nói riêng với tôi, tôi nói là cha tôi chỉ nói riêng với tôi vì đó là nghĩ ngợi có vẻ chủ quan của ông: thời tiền sử thì con vật với con người thân thiện nhau hơn thời bây giờ con à, cứ sáng ra là cha tôi lại dẫn con nai con lạc mẹ ra bờ suối, cho ăn cỏ non, rồi dặn dò: ở đó chờ, mẹ mày sẽ đến đón mày đó, tối, cha tôi lại dẫn con nai con về lán, ăn cỏ non, và ngủ với chúng tôi, rồi mẹ con nai con đã đến đón nó thật, cha con tôi đã rình xem coi thử cái cảnh đoàn tụ của lũ nai nó là như thế nào, tôi đăm đám nhìn hai cái bóng nai trên dòng suối và cứ thấy như thể là tôi đang nghe mẹ tôi kể chuyện cổ tích  vậy,

 

Bên bờ vịnh Cri Bonei [Bi Lị Thi Nại]
9 AM    20.2.2022
[trong tiểu thuyết đang viết: NHỮNG ĐỨA CON THẤT THỦ CỦA ĐẤT]