chết thành văn và chết bất thành văn

Sáng nay ta bỗng nhớ đến một người

Chu Thần Cao Bá Quát.

Quả tình những kẻ tài hoa trong trời đất thì dường như mặc nhiên trở thành ký ức

của loài người.

 

Lúc đầu chỉ thấy nhớ đến họ Cao

Rồi trí não ta lại chuyển sang các phạm trù về chết

Có trăm cách chết

Nhưng theo ta thì có thể gom lại thành hai cách

Chết thành văn

Và chết bất thành văn.

Chết thành văn là sao? Và chết bất thành văn là sao?

Ở đây ta lại bắt chước kiểu phân chia luật pháp thành văn và luật pháp bất thành văn

Chết thành văn là chết theo luật.

Còn chết bất thành văn là chết không theo luật.

Chẳng hạn như già chết là theo luật trời, đi buôn ma túy bị xử tử là theo luật người

Còn như ra đường bị tai nạn giao thông mà chết là không theo luật.

Còn như  em đi một nửa hồn ta chết, thì chết ấy là chết hồn chứ chưa phải  chết

người, cho nên không thể xếp vào loại chết nào.

Còn bây giờ thì hãy xem xét về cái chết  của họ  Cao

Có phải ông làm thơ công kích đám quan triều ngu dốt mà bị chết hay không.

Thưa không phải, bỡi  không phải đám quan ấy mang ông ra chém

Mà sự thực là triều đình đã mang ông ra chém

Bỡi họ Cao đã chống lại triều đình

Ta nghĩ nát óc mà nghĩ không ra.

Triều đình đã xếp họ Cao là giặc, mà theo luật triều thuở ấy hễ giặc là

phải chết

Như thế là chết theo luật, là chết thành văn ư.

Nhưng họ Cao không đời nào đi công nhận những luật lệ của triều Nguyễn thời ấy

đặt ra

Cho nên không thể nói họ Cao chết theo luật, mà chết không theo luật là chết bất

thành văn.

 

 

Ôi, hay là họ  Cao  đã chết ở khoảng giữa của cái chết thành văn và chết bất thành

văn?